De landbouw zorgt voor zo’n 24 procent van het broeikaseffect in de wereld, blijkt uit cijfers van het klimaatpanel IPCC. Dat komt mede door de voortdurende afname van het tropisch regenwoud die wordt omgezet in landbouwgrond. Daarbij gaan de klimaatmodellen ervan uit dat de landbouwgronden niet of nauwelijks CO2 vastleggen. Dat is een foute aanname, blijkt uit nieuw onderzoek.
Een internationaal onderzoeksteam, met Meine van Noordwijk van de leerstoelgroep Plantaardige Productiesystemen, verzamelde data over de hoeveelheid bomen op landbouwgrond. Ze vond dat 40 procent van de landbouwgrond in de wereld meer dan 10 procent wordt bedekt met bomen. Deze agroforestry verhoogt de CO2-opname van landbouwgronden van 5 naar 20 ton koolstof per hectare. Dat is goed voor de opname van 0,75 gigaton CO2 per jaar. Ter vergelijking: de afname van regenwoud die wordt omgezet in bijvoorbeeld landbouwgrond leidt volgens berekeningen tot een CO2-emissie van 0,85 gigaton per jaar.
Toename
De onderzoekers constateren nog iets opmerkelijks. Terwijl de omvang van de regenwouden de afgelopen jaren verder afnam, groeide het landbouwareaal met meer dan 10 procent bomen in landen als China, India, Brazilië en Indonesië. Een deel van dit areaal was eerst regenwoud, maar deze toename hangt ook samen met de toegenomen aandacht voor climate smart agriculture, signaleren de onderzoekers. De bomen op landbouwgronden leggen niet alleen koolstof vast, maar zorgen ook voor minder winderosie, hogere luchtvochtigheid en mildere temperaturen. Dit soort verbeteringen van het microklimaat zijn voor de boer redenen om de bomen op hun bedrijf te planten en te behouden, leggen de onderzoekers uit.
Microklimaat
Bomen op landbouwgrond spelen tot dusverre geen rol in de klimaatadaptatieprogramma’s van regeringen. Het wordt tijd om dat wel te doen, adviseren de onderzoekers, door bijvoorbeeld in te zetten op verbetering van het microklimaat van landbouwgronden met behulp van bomen. Op die manier kunnen agroforestry systems de klimaatverandering temperen. Bovendien zijn 1,2 miljard mensen in vooral ontwikkelingslanden afhankelijk van agroforestry voor hun voedselvoorziening, constateert de Wereldbank.