Foto: Corey Seeman
Al bijna twee jaar onderhandelen Amerikanen en Europeanen over een nieuw vrijhandelsverdrag, TTIP. Het controversiële akkoord moet de economie aanjagen door handelsbelemmeringen weg te nemen. Vanavond debatteren vertegenwoordigers van landbouw- en klimaatorganisaties vanaf 20.00 uur over TTIP. Vijf vragen over wat je vooraf moet weten.
Waar draait het om bij de TTIP-onderhandelingen?
Er bestaan nog maar weinig handelsbeperkingen en -tarieven tussen de VS en de EU. Wel zijn er verschillen in Amerikaanse en Europese regels. Deze variaties drijven de prijs om handel te drijven op. Wanneer je regels voor bijvoorbeeld voedselveiligheid gelijktrekt, zo is de gedachte, drijven mensen meer handel en groeit de economie sneller. Volgens schattingen van LEI Wageningen UR zorgt een verregaand handelsakkoord voor 6 procent extra groei in 15 jaar. Een minder ambitieus akkoord creëert nog steeds 3 procent extra groei.
Welke afspraken zijn al gemaakt?
‘Eigenlijk is er helemaal niets bekend’, zegt Siemen van Berkum, econoom bij LEI Wageningen. De onderhandelaars praten nog over het huidige handelsbeleid en zijn niet begonnen met uitruilen. Een definitieve tekst is er al helemaal niet. Maar na een aanloopfase kunnen dit soort onderhandelingen snel gaan, zegt Van Berkum. ‘Op een gegeven moment is duidelijk wat men politiek bereid is elkaar te gunnen en dan wordt het snel concreet.’
Kun je dan wel iets zeggen over de effecten?
Het LEI presenteerde afgelopen september een rapport over de impact van TTIP op de landbouw. De Nederlandse vleessector, zowel pluimvee als varkens, gaat waarschijnlijk last krijgen van het akkoord, verwacht het LEI. De melkveehouderij profiteert juist van de weggevallen belemmeringen. Over de hele linie is het effect op de landbouw positief, maar de buitenlandse concurrentie profiteert meer.
Waar komt alle ophef vandaan, als er nog zo weinig bekend is?
Aangezien er nog geen afspraken zijn kunnen lobbyorganisaties nog veel invloed uitoefenen. Door veel lawaai te maken proberen organisaties hun domein buiten het akkoord te houden. Behalve belangengroepen roeren zich hier ook veel criticasters die principiële problemen hebben tegen TTIP.
Wat maakt TTIP zo controversieel?
Er wordt onderhandeld achter gesloten deuren. Criticasters vrezen dat hiermee het democratisch gehalte van bijvoorbeeld privacy- en kwaliteitsregels onder druk komt te staan. Ook bestaat er angst dat specifieke Amerikaanse regels gaan gelden in Europa. Denk aan het steriliseren van kippenvlees met een chloorhoudende stof of het inzetten van hormoonbehandelingen in de melkveehouderij. Een andere steen des aanstoots is ISDS, een arbitrageprocedure waarmee bedrijven kunnen klagen als staten met regels hun investeringsbelangen schaden. Deze procedure zou misbruikt worden door bedrijven, die zo de democratie uithollen.