Waar het verwelkomen van bezoekers door de prijzenkast aan de ingang van TU Delft bijna Amerikaans aandoet, staan de Wageningse iGEM prijzen boven op een kast in de koffiekamer. Het is typisch: alhoewel er elk jaar trouw bericht wordt over dat de universiteit opnieuw is uitgeroepen tot beste van Nederland, is er geen bericht geweest over de drie prijzen die het Wageningse iGEM team van 2017 heeft weten binnen te halen. Sterker nog, de gemiddelde Wageningse student weet niet wat iGEM is, terwijl wereldwijd de gemiddelde iGEMmer wel van Wageningen heeft gehoord. Onze universiteit behoort namelijk tot de top in deze internationale wedstrijd in synthetische biologie.
Beurzen
Maar ook individuele beurzen of thesisprijzen zijn hier minder in trek. Op sommige universiteiten wordt elke (nieuwe) masterstudent standaard aangespoord om te solliciteren voor één van de topsectorbeurzen of de thesisprijzen. In Wageningen is dat vooral besteed aan een enkeling die er toevallig van afwist en aan de eisen voldeed. Van de bijna honderd sollicitanten die een beurs van de Topsector Chemie probeerden te bemachtigen dit jaar, waren slechts drie van WUR afkomstig. Ergens is dat jammer, het blijft een mooie kans om Wageningen te representeren. Maar de vraag is of je het tegenovergestelde moet willen: iedereen aansporen wekt de indruk dat je eigenlijk wel moet solliciteren als je aan de eisen voldoet. Terwijl het juist iets uitzonderlijks moet zijn voor de studenten die daar zin en tijd voor hebben.
Individu
Het contrast met andere technische universiteiten lijkt op het beurzen-en-prijzenvlak erg groot. Maar de afwezigheid van Amerikaanse bombarie heeft niets te maken met gebrek aan talent. In Wageningen wordt het nu eenmaal niet zo aangespoord. De competities en wedstrijden zijn ook veel minder een hype. Die Wageningse bescheidenheid (of is het nuchterheid?) zorgt ook voor een focus op het collectief in plaats van een focus op het individu. En dat laatste is iets wat zeker in onze prestatiemaatschappij geen kwaad kan, denk ik.
Een nadruk op de individuele prijzen, competities en beurzen is een nadruk op ‘moeten presteren’ en een nadruk op het ‘individu’. Hoewel gezonde competitie geen kwaad kan, blijft onderzoek en onderwijs voornamelijk een joint effort. Een wetenschappelijke ontdekking of eurekamoment staat nooit op zichzelf, maar is altijd een voortborduursel op eerder werk en bestaande kennis. Misschien zijn de prijzen in de koffiekamer dan nog niet eens zo misplaatst.