Het aantal studenten op Wageningen University & Research (WUR) neemt al jaren met rap tempo toe. Dat zorgt voor de nodige uitdagingen. ‘Groeipijn’, zo vatte Resource het mooi samen. De enquête in de laatste editie was duidelijk. De universiteit groeit te snel en de staf moet harder lopen om de drukte op te vangen. Uit de enquête bleek: door toenemende studentenaantallen neemt de druk toe.
In 2015 had WUR nog een docentratio van 1 docent per 7 studenten tegenover een landelijk gemiddelde van 1 op 15.
Maar ergens is dat vreemd. Vergelijken we de docent-studentratio met andere universiteiten dan scoren we nog altijd goed. In 2015 had WUR nog een docentratio van 1 docent per 7 studenten tegenover een landelijk gemiddelde van 1 op 15. Toch hebben de mensen van de Radboud Universiteit Nijmegen of de Universiteit Utrecht het niet twee keer zo druk als hun Wageningse collega’s. Doen we dan iets verkeerd? Tja, ergens is het waarschijnlijk een simpele trade-off. Wil je 14 studenten evenveel aandacht geven als de 7 studenten van 2015, dan zal je dubbel zoveel tijd kwijt zijn. Maar is dat nodig? Met een verdubbeling van het aantal leerlingen verdubbelt niet het aantal unieke vragen in een college. De vraag is wat andere universiteiten nu concreet anders doen qua onderwijs. Krijgen studenten minder wetenschappelijke bagage mee? Blijven er studenten over wier vragen niet beantwoord worden tijdens de les?
Strategisch Plan
Om te kunnen beslissen welke trade-off je wel of niet accepteert als het om kwantiteit versus kwaliteit gaat, is er een visie nodig. In het strategisch plan 2015-2018 van de raad van bestuur is echter geen duidelijke visie te bekennen. Daarin staat: ‘Doel is goed, effectief en efficiënt onderwijs aan grotere aantallen, waarbij we met extra energie streven naar behoud van de kleinschaligheid.’ Maar wat zegt dat nu? Efficiënt en tegelijkertijd met extra energie en tegelijkertijd ook wel kleinschalig. Kleinschalig is bijna per definitie niet efficiënt. En letterlijk betekent kleinschalig dat we op beperkte schaal te werk gaan. Dat past niet bij het plaatje van ongelimiteerde groei. Het klinkt bijna als willen afvallen en toch heel veel chocola willen eten.
Het klinkt bijna als willen afvallen en toch heel veel chocola willen eten
‘Extra energie’ is een mooie term wanneer je niet weet of dat nu extra geld, (want dat heeft WUR niet) extra staf, (heeft WUR ook niet) of minder tijd voor onderzoek betekent. (Maar dat is volgens H4 van het Strategisch Plan eigenlijk ook niet de bedoeling).
Zelfs als het gaat om online onderwijs wordt er geen sturing gegeven: ‘Wageningen University & Research wil bewust zijn positie kiezen in de mondiale markt van online onderwijs (…).’ Wat die positie dan zou zijn, wordt in het midden gelaten.
Bottom-up
Een interessante benadering van WUR is de Invention Summer Camp, waarbij studenten en medewerkers uitgedaagd worden na te denken over onderwijs van de toekomst. Een bottom-up approach die moet leiden tot nieuwe inzichten. Dat er onder studenten en medewerkers gouden ideeën zitten, betwijfel ik niet. De bottleneck zit ‘m echter van bottom naar up. Zoals één van de medewerkers al opmerkte, is het niet de eerste keer dat er ideeën geoogst worden onder studenten of medewerkers. Wat is er met die voorgaande ideeën gebeurt? Wordt het niet eerst tijd om alle bestaande ideeën te inventariseren en ermee te experimenteren?
Visieloos
Mijns inziens kan er pas iets met ideeën gedaan worden als er een duidelijke visie is op wat de universiteit acceptabel vindt. Welke concessies wil WUR doen? In andere woorden: WUR: make up your mind. Alleen dan kan er daadwerkelijk iets met nieuwe (en oude) ideeën gedaan worden. Nu vaart de groeiende WUR-boot vooral stuurloos.