Bijeen om de bijen

De arena van Impulse loopt maandagmiddag net na twaalven redelijk vol voor de eerste lunchbijeenkomst. ‘Een discussie naar aanleiding van de actualiteit’, moet het volgens voorlichting worden. Geen debat, maar een discussie. Een nieuwigheid om de interne dialoog over ‘Wageningse’ thema’s te voeden. Een mooie gelegenheid om Wagenings bekendste bijenonderzoeker Tjeerd Blacquière eens aan de tand te voelen. Op schoot Alle vragen mogen worden gesteld, legt voorlichter Erik Toussaint (PSG) de spelregels uit. Aanleiding voor de bijeenkomst is uiteraard de Zembla-uitzending Moord op de honingbij (II) van anderhalve week geleden, waarin het Wageningse bijeenonderzoek (andermaal) in een kwaad daglicht werd gesteld. De bijengroep zou omwille van de insecticidenindustrie de rol van neonicotinoiden op de bijensterfte onderschatten. Zit Tjeerd Blacquiere bij Bayer op schoot? Onzin, vindt Blacquière. Maar hij krijgt dat beeld maar niet rechtgezet. ‘Ik kan nog geen pak koffie kopen in de supermarkt of ik word daar op aangesproken.’ Feit is, volgens de bijenman, dat ‘wij geen enkele betrokkenheid met de industrie hebben. Wij doen geen onderzoek in opdracht van de industrie. Wij testen wel middelen in het kader van zogenaamd toelatingsonderzoek.’ OnafhankelijkZijn er dan helemaal geen banden met Bayer? Jawel, licht Toussaint toe. ‘Wageningen UR doet wel onderzoek in opdracht van Bayer. Maar de bijengroep dus niet.’ Blacquière vindt overigens dat hij best onderzoek voor Bayer zou kúnnen doen. ‘In principe vind ik dat we open moeten staan voor elke opdrachtgever. Dat is de enige mogelijkheid om echt onafhankelijk te zijn. Dat is mijn overtuiging als onderzoeker. Maar met Bayer hebben wij al zeker 15-20 jaar geen onderzoek gedaan.’ Maar waardoor is het dan zo fout gegaan in de beeldvorming? Daar denkt ieder het zijne van. ‘We dachten dat Zembla in 2011 een breed programma wilde maken over de oorzaken van bijensterfte’, legt Piet Boonekamp (PRI) uit. ‘We hebben onvoldoende in de gaten gehad dat Zembla eigenlijk alleen uit was op de rol van neonicotinoiden.’ Toussaint: ‘We hadden er geen rekening mee gehouden de Tjeerd Blacquière als een slecht onderzoeker zou worden neergezet.’ HuisleverancierWageningen UR wilde niet meewerken aan Moord op de Honingbij II. Was dat slim? ‘Dat weet ik niet’, zegt Boonekamp. ‘Wageningen UR is natuurlijk wel een heel dankbare target. Wij zijn de huisleverancier van adviezen aan het ministerie. De Zwarte Piet ligt dus automatisch bij ons. Overigens hebben we wel meegewerkt; we hebben schriftelijk vragen beantwoord, maar we wilden niet weer gemanipuleerd worden voor de camera.’ ‘Het gevoel hebben gemanipuleerd te worden’, haast Toussaint zich te zeggen. Communicado’s en de vijf mens sterke Wageningse bijengroep zijn na afloop tevreden over het nieuwe initiatief.