Wetenschap
Gezondheid
Onderzoek

Besmettingsroute resistente bacteriën onbekend

Terwijl de alarmklok wordt geluid over een nieuwe antibioticaresistente bacterie in de Chinese veehouderij, laat het onderzoek naar de transmissieroutes van deze levensgevaarlijke bacteriën in het milieu behoorlijk te wensen over.
Albert Sikkema

MRSA in een petrischaaltje. Foto: Nathan Reading

Dat blijkt uit onderzoek van de leerstoelgroep Veterinaire epidemiologie samen met het RIVM.

Onderzoeker Patricia Huijbers deed, samen met onderzoekers van het RIVM, literatuuronderzoek naar de verspreiding van MRSA- en ESBL-bacteriën. Ze wilde weten of en hoe de voor mensen gevaarlijke bacteriën met antibioticaresistentie vanuit de veehouderij en ziekenhuizen in het milieu terecht komen. Aan de hand van onderzoeksliteratuur stelde ze vast dat de resistente bacteriën overal in het milieu voorkomen – in de bodem, in afval- en oppervlaktewater, in stofdeeltjes en in wilde vogels. Maar ze kwam geen transmissie van deze bacteriën tegen vanuit het milieu naar de mens.

Wat de zoektocht in de wetenschappelijke literatuur vooral oplevert, zijn kennishiaten. Er zijn veel studies gedaan naar antibioticaresistente bacteriën, maar die vinden vooral plaats op de boerderij of in het ziekenhuis. Ook het afvalwater is veel onderzocht. Maar de auteurs vonden geen onderzoek waarbij de resistente bacteriën bijvoorbeeld vanaf de boerderij via de mest en het oppervlaktewater in een recreatieplas terecht kwamen en daar al dan niet zwemmers besmetten. Met zo’n type onderzoek weet je pas echt of en hoe een resistente bacterie in het milieu overleeft en een gevaar vormt voor de volksgezondheid.

Vorige week publiceerde het medische tijdschrift The Lancet de vondst van E.coli bacteriën in de Chinese veehouderij die resistent zijn tegen het antibioticum colistine. Dat deed alarmbellen rinkelen, want colistine maakt deel uit van de ‘laatste verdedigingslijn’ om bacteriële infecties effectief te bestrijden. Het gebruik van colistine in de Nederlandse veehouderij is de afgelopen jaren drastisch verminderd, maar de resistentie wordt ook in Nederland incidenteel aangetroffen in kippenvlees. ‘We moeten waakzaam zijn’, stelde Dick Mevius van het Centraal Veterinair Instituut (CVI) tegen De Boerderij.

Maar bij het literatuuronderzoek troffen de onderzoekers veel ‘data gaps’ aan, waardoor ze bijvoorbeeld niet kan aangeven welke dosis aan resistente bacteriën nodig is voor een infectie bij de mens. De beperkte kennis staat een goede risicoanalyse in de weg, blijkt uit het artikel in Environmental Science & Technology.

Strikt genomen gaat het hier niet om resistente bacteriën, maar om bacteriën die een gen dragen dat codeert voor een enzym dat in staat is om antibiotica af te breken. Aangezien dit gen niet zit opgesloten in het DNA maar op een mobiel element ligt, kan het gen makkelijk worden uitgewisseld met andere bacteriën.

Gerelateerde berichten:

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.