© Roelof KleisDe onderzoekers concluderen dat na studie van de effecten van de graven op de vegetatie en de bodem. Zij vergeleken in opdracht van Natuurmonumenten de samenstelling van de planten en de bodem in de directe nabijheid van graven met die verderop op het terrein. De verschillen zijn nihil, zegt onderzoeker Wim de Haas van Wageningen Environmental Research.
Onprettig
De vestiging van natuurbegraafplaatsen stuit regelmatig op weerstand van omwonenden, zegt De Haas. ‘Mensen vrezen milieuschade of vinden het idee onprettig. Milieuschade in de zin van uitspoeling van schadelijke stoffen is eerder al eens onderzocht. Die schade door bijvoorbeeld medicijnresten, amalgaamvullingen of kunstheupen blijkt mee te vallen. Wat wij nu onderzocht hebben is de eventuele schade die aan de vegetatie wordt toegebracht door de graven zelf.’
Die graven worden niet allemaal tegelijk gegraven. Dat scheelt
Wim de Haas
Heidepol is een natuurbegraafplaats van 17 hectare op de grens van Ede en Arnhem. Sinds 2012 biedt Heidepol de mogelijkheid om een laatste rustplaats te vinden onder een boom of in het gras. Het terrein biedt plek aan maximaal 7250 graven. Die graven liggen verspreid over het terrein, maar de meest waardevolle plekken worden ontzien, legt De Haas uit. De dichtheid van de graven varieert met de aanwezige natuurwaarden van 200 tot 1000 graven per hectare. Op de plekken met de meeste graven zal daardoor maximaal eenderde van de grond worden verstoord.
© Wikimedia Nabestaanden mogen een graf op natuurbegraafplaats Heidepol markeren met een boomschijf.
Bloemrijk grasland
Toch levert dat volgens de Wageningse studie geen blijvende effecten op voor de soortenrijkdom van de vegetatie. De Haas: ‘Die graven worden niet allemaal tegelijk gegraven. Dat scheelt.’ Daarbij moet gezegd dat Heidepol midden in een overgangsperiode zit. De voormalige landbouwgrond en het soortenarme bos worden omgevormd tot bloemrijk grasland, heide en bos met hoge natuurwaarden. Beheermaatregelen die daaruit voortvloeien hebben een veel grotere impact dan het delven van graven.
De studie is volgens De Haas niet het definitieve antwoord op de vraag of natuurbegraven negatieve gevolgen heeft voor de natuur. De Haas: ‘Dit is een eerste stap om meer zicht te krijgen op de effecten. Je moet dit eigenlijk continu monitoren. Bovendien is de situatie op elke natuurbegraafplaats weer anders. Je zou voor meer natuur- en bodemtypen dit soort onderzoek moeten doen.’