Wetenschap

Bacteriën tegen dorre bodems

Kun je met de juiste bacteriën weer nieuw leven blazen in dorre en onvruchtbare bodems? Mogelijk wel. Het idee is ‘wild’ genoeg om het te proberen.
Roelof Kleis

© Vincent Felde (distributed viaImaggeo)

Dat vindt wetenschapsfinancier NWO in ieder geval. Bodemfysicus Martine van der Ploeg en persoonlijk hoogleraar Bodembiologie Gerlinde de Deyn krijgen van NWO 50.000 euro om er verder aan te werken. Het plan Skin care for mother Earth is een van de vijf projecten die zo’n zogeheten Open Mind-subsidie in de wacht hebben gesleept. De NWO promoot daarmee maatschappelijk relevant onderzoek buiten de bekende paden.

Creative Innovation

‘Ik vind die Open Mind-gedachte heel leuk’, motiveert Van der Ploeg haar deelname aan de competitie. ‘Maar de afgelopen jaren had ik niet echt een goed idee. En het idee moet wel echt goed zijn, anders is het zonde van de moeite om mee te doen.’ Zij raakte geïnspireerd door het Creative Innovation: Science meets Art-project dat dit jubileumjaar op de campus is georganiseerd. Van der Ploeg werkte daarin samen met de New Yorkse kunstenaar Cody Healy-Connely.

De samenwerking leerde mij om los te laten dat een idee ook haalbaar moet zijn

Martine van der Ploeg

‘De samenwerking leerde mij om los te laten dat een idee ook haalbaar moet zijn’, legt ze uit. Haalbaarheid beperkt de vrije geest. Zonder die ballast van a priori haalbaarheid leidde tot het idee om sterk gedegradeerde landbouwgronden weer vruchtbaar te maken door er het juiste bodemleven aan toe te voegen. Volgens Van der Ploeg gaat het om specifieke bacteriën die vocht vasthouden.

Woestijnvorming wordt nu vaak aangepakt door bomen te planten of erosie tegen te gaan. Maar dat blijkt niet voldoende om de grond volledig te herstellen. De oplossing schuilt volgens Van der Ploeg wellicht in microben die in de grond voorkwamen toen die nog gezond was. Door die microben terug te brengen is woestijnvorming mogelijk terug te draaien.

Biofilm

Dat zulke vochtregulerende bacteriën er zijn staat volgens Van der Ploeg vast. ‘Er zijn bacteriën die een soort film van biopolymeren maken, die als eigenschap hebben dat ze water vasthouden. Op die manier dragen ze bij aan de structuur en de vruchtbaarheid van de bodem. Ik ken een bacterie die dat doet, maar we willen een hele groep vinden van dergelijke micro-organismen.’

Vervolgens is het zaak de juiste koppeling te vinden van bacterie en bodem. ‘Het is natuurlijk niet de bedoeling dat we een invasieve exoot gaan invoeren, waardoor de oplossing erger is dan de kwaal.’ Van der Ploeg benadrukt daarbij dat het uitdrukkelijk niet de bedoeling is om woestijn tot leven te wekken. ‘Woestijnen zijn ecosystemen op zichzelf. Het gaat om bodems die op de een of andere manier een klap hebben gekregen en zich daar niet van hebben hersteld.’

Lees ook eens:

Leave a Reply


Je moet inloggen om een comment te plaatsen.