Het antibioticagebruik in de veehouderij is sinds 2009 met maar liefst 58 procent gedaald, blijkt uit nieuwe cijfers van de Autoriteit Diergeneesmiddelen. Maar de daling in 2015 ten opzichte van 2014 bedroeg nog maar 0,65 procent gemiddeld.
Het antibioticagebruik daalde in 2015:
- bij rundvee met 2%
- bij varkens met 2,5%
- bij vleeskuikens met 7,4%
Maar daar stond een toename van antibiotica tegenover:
- in de kalversector met 4,3%
- in de kalkoensector met 16,9%
Die laatste zware stijging houdt verband met uitbraken van de parasiet blackhead.
‘Er zijn hele grote stappen gemaakt om het antibioticagebruik terug te dringen’, zegt Mevius, onderzoeker bij het Centraal Veterinair Instituut (CVI) van Wageningen UR. ‘Bij melkvee is het een enorm succesverhaal. Die sector heeft het gebruik tot een minimum teruggebracht. Bij andere sectoren is het lastiger.
Bij melkvee is het een enorm succesverhaal. Die sector heeft het gebruik tot een minimum teruggebracht. Bij andere sectoren is het lastiger.
In de kalversector is het lastig om de infectiedruk onder controle te houden, omdat de inkomende dieren overal vandaan komen. Ook de pluimveesector is kwetsbaar doordat de ouderdieren van uiteenlopende locaties komen.’ Maar over het algemeen werken alle sectoren aan preventieve gezondheidszorg, zodat het routineuze gebruik van antibiotica niet meer voorkomt, zegt Mevius.
Rode categorie
De aandacht richt zich nu op de grote verschillen in antibioticagebruik tussen de bedrijven in een sector. Een deel van de bedrijven heeft nog steeds een hoog gebruik en staat in de rode categorie. Er vind nu onderzoek plaats naar de kritische succesfactoren voor een lager antibioticagebruik, zegt Mevius, en dus ook naar de factoren waarom deze bedrijven niet meekomen. ‘We moeten nu per keten en bedrijfstype nagaan welke factoren bepalend zijn voor het hoge gebruik en dan op die factoren gaan sturen.’
Mevius vindt dat we, nu de afname zo’n 60 procent bedraagt, niet meer over percentages moeten praten. ‘We kunnen beter vaststellen: wat is goed?
We hebben bijvoorbeeld de Keten Duurzaam Varkensvlees. De aangesloten paar honderd varkensbedrijven voldoen aan de voorwaarden voor het antibiotica-arm produceren van varkensvlees. Dat is een mooie norm. In de kippensector is dat lastiger, omdat je als pluimveehouder minder grip op de keten hebt, maar ook daar heb je good practice nodig.’
ESBL
Met de daling van het antibioticagebruik in Nederland daalt ook de antibiotica-resistentie die de humane en veterinaire gezondheidszorg belemmert. Mevius: ‘Ook de antibioticaresistentie is de afgelopen jaren afgenomen.
Mooi voorbeeld is de sterke afname van de ESBL-producerende bacterien. Dat is een direct gevolg van het feit dat bepaalde antibiotica bijna niet meer worden gebruikt.’