Wetenschap - 30 augustus 2012

Afrikaanse seksdrankjes verwesterd

tekst:
Joris Tielens

Samenstelling afrodisiacum van Afrikaanse slaven veranderde mee met omgeving. Lustopwekkende drankjes steeds populairder.

8-yohimbe2.jpg
Lustopwekkende drankjes die in de VS verkocht worden als Afrikaans kruidenmiddel, blijken minder exotisch dan de etiketten doen vermoeden. Het is waar dat hun receptuur teruggaat tot de kennis van Afrikaanse slaven die gedwongen naar de nieuwe wereld werden verscheept. Alleen beschikten ze daar niet meer over de juiste ingrediënten. Daarom zochten ze nieuwe planten, met dezelfde veronderstelde eigenschappen. Dat ontdekte de Wageningse antropoloog Gabrielle Volpata die de geschiedenis van de drankjes in zijn promotieonderzoek onder de loep nam.
Het Afrikaanse seksdrankje is een mooie case study die bewijst hoe etnobotanische gebruiken continu aangepast en opnieuw uitgevonden worden, zegt Volpato. 'Het drankje veranderde in de loop van de tijd van samenstelling, maar het bleef een product dat een Afrikaanse identiteit weergeeft.' Volgens Volpato zochten de slaven in Amerika planten die leken op de Afrikaanse ingrediënten. Ze kozen planten met dezelfde bittere smaak en geur, want bitterheid zuivert volgens hen het bloed en werkt lustopwekkend en verjongend. En ze kozen planten met een fallische vorm die de erectie symboliseert, zoals de kokospalm. Slaven combineerden hun eigen kennis ook met Europese kennis, bijvoorbeeld door de drankjes te vermengen met absint, wat volgens de Europeanen lustopwekkend zou zijn.
Afrikaanse seksdrankjes worden steeds meer gekocht in Amerika en de Cariben, niet alleen door mensen van Afrikaanse origine. Dat past in de herwaardering van de Afrikaanse cultuur en de kruidengeneeskunde in Amerika. Door de wijde verspreiding is er inmiddels een soort standaardrecept ontstaan voor de drankjes die Amerikanen nu in de supermarkt zo gretig kopen. Dat verandert niet meer, zegt Volpato. Maar op het platteland in de Cariben worden volgens hem nog steeds drankjes gebrouwen voor eigen gebruik. 'De samenstelling daarvan zal blijven veranderen. 

Re:ageer