Wetenschap - 5 oktober 1995

Vrouwen kiezen voor verscheidenheid in landbouw

Als vrouwen op landbouwbedrijven erin slagen effectief invloed uit te oefenen op de bedrijfsontwikkeling, gaat de landbouw de kant op van minder gespecialiseerde bedrijven, met meerdere takken. Agrarische vrouwen sturen de landbouw dus in een wat meer verbreedde en bonte richting en lijken daarmee een belangrijke drijfkracht te zijn van de plattelandsvernieuwing. Dit blijkt uit het onderzoek Agrarische vrouwen en bedrijfsontwikkeling, van de wetenschapswinkel en de vakgroep Sociologie van de Landbouwuniversiteit. Het onderzoek werd uitgevoerd door dr ir S. de Rooij en ir E. Brouwer in opdracht van de Westelijke Land- en Tuinbouw Organisatie (WLTO) en had tot doel inzicht te verkrijgen in bijdragen van agrarische vrouwen aan bedrijfsontwikkelingen en hun opvattingen daarover. Volgens de onderzoeker zien vrouwen duurzaamheid als een combinatie van ecologisch produceren, natuur- en landschapsproduktie en het zelf verwerken van produkten. Op meerhoofdige bedrijven komen ze echter vaak aan
de zijlijn te staan, wat zij als negatief ervaren. Van de geenqueteerde vrouwen heeft 29 procent een eigen arbeidsdomein met eindverantwoordelijkheid op het bedrijf. De invloed van deze vrouwen op het bedrijf is te zien doordat op die bedrijven doorgroeien en zich nauwelijks specialiseren. Ze richten zich meer op verbreding, diversificatie en zuiniger boeren. Omdat vrouwen bij uitstek de verbinding tussen bedrijf en gezin vertegenwoordigen, beoordelen ze bedrijfsontwikkeling meer dan mannen in termen van sociale situatie, leefbaarheid, gezondheid, kwaliteit van het werk, risicovermijding en zuiniger boeren, waardoor verscheidenheid ontstaat.

Volgens de onderzoekers moeten vrouwen er voortdurend op hameren dat niet een oplossing, het koploperbedrijf, de beste is. Daarom ligt er voor hen een belangrijke taak weggelegd binnen de mannenorganisaties, waar slechts vijf procent van de leden vrouw is.