Wetenschap - 5 januari 1995

Vraag aan Schoonenboom

In je presentatie op het WIMEK symposium 16 december stelde je dat Duurzaamheid niet is, maar dat het gevonden moet worden". Op mijn vraag of duurzaamheid vanaf zo'n vijftig jaar geleden in al die honderden miljoenen jaren dan niet heeft bestaan antwoorde je dat wel niemand in de zaal terug zou willen naar de toestand(en) van zo'n vijftig jaar geleden en dat Indianen in Noord-Amerika ook niet al te goed met de natuur omgingen.

Ik neem aan dat mijn vraag je heeft overvallen, en derhalve het geen echt serieus antwoord is geweest. Vandaag aan de dag leeft het overgrote deel van de mensheid onder erbarmelijke, vrijwel uitzichtloze omstandigheden, mogelijk nog uitzichtlozer (maar heeft het geen zin daarover te discussieren) dan ooit hiervoor, want de bevolkingstoename is schrikbarend - mede dankzij medische hulp uit de welvarende geindustrialiseerde landen. Ik ben het eens met je opmerking dat er momenteel nauwelijks (volgens jou geen) sprake is van duurzaamheid. Ik ben het daarmee eens, althans wanneer je opmerking betrekking heeft op het bestaan van, c.q. de ontwikkeling naar, een gebalanceerde samenleven van de menselijke soort naast (de) andere schepselen. Daarvan is honderden miljoenen jaren - mondiaal gezien - wel min of meer sprake geweest, maar thans is dit nauwelijks meer het geval. De grote vraag is hoe dit komt. Is het een onjuist gebruik van onze technologische verworvenheden? De mond
iale vrije handel maakt er goed gebruik van, zij het wel t.b.v. een kleine groep zeer welvarender.

Een gezonde, evenwichtige, rechtvaardige (ja, wat? ) menselijke samenleving is er misschien nooit echt geweest (of op zijn hoogst heel lokaal en/of heel kort), maar daarvan is ook thans allerminst sprake..., wellicht zelfs minder en minder, zeker mondiaal gezien. En is dat niet de voorwaarde om tot een duurzaam voortbestaan van de mensheid te komen?