Wetenschap - 18 januari 1996

Vilitzer, De klok is teruggezet

De klok terugzetten luidt het gezegde, dat dateert van ruim voor de invoering van zomer- en wintertijd. Van Dale definieert de klok terugzetten als: het terugkeren tot een vroeger tijdperk, tot een verouderd systeem, een ontwikkeling of een verandering - ten goede - ongedaan maken. De gangbare opinie is echter dat de klok nooit geheel kan worden teruggezet. Omdat ontwikkelingen nu eenmaal onomkeerbaar zijn. Vooruitgang en zo. Het wordt nooit meer helemaal als vroeger. Vandaar dat een klok meestal slechts gedeeltelijk wordt teruggezet.

Een voorbeeld. In Utrecht wil het college van bestuur het universitaire personeel gaan uitbetalen in natura, bijvoorbeeld met schouwburgkaartjes, vliegreizen en parkeerplaatsen. Een principe daterend uit de tijd dat een varken geruild werd voor een niet onaanzienlijke hoeveelheid graan, zonder dat daar muntjes of schelpjes aan te pas kwamen. Overigens is zo'n plan in Wageningen onuitvoerbaar. Nauwelijks auto's voor het hoofdgebouw, vliegen is not done want milieu-onvriendelijk, en wat moet je met een kaartje voor een schouwburg waar meer om dan in te doen is. Maar goed: Utrecht. Geld blijft in Utrecht gewoon naast de natura bestaan. Dus spreken wij hier van gedeeltelijk de klok terugzetten.

Toch kan een heel enkele keer de klok wel in haar geheel worden teruggezet. Dat bewijst deze week een lokale apotheker uit Wageningen. Dankzij zijn generositeit siert de klok aan de Rooseveltweg - anderhalf jaar geleden verdwenen na een ongelukkige botsing met een automobilist, waarna node gemist - wederom het stadsbeeld. Zelfde model, zelfde kleur, alleen iets kleiner. Het is weer helemaal zoals vroeger. Bijna.