Wetenschap - 31 oktober 1996

Versnippering heide dupeert loopkevers

In Nederland zijn veel natuurlandschappen versnipperd geraakt door de aanleg van steden, wegen of landbouwpercelen. Verondersteld wordt dat deze fragmentatie van biotopen slecht is voor de biodiversiteit van plant- en diersoorten. Daarom proberen natuurorganisaties een ecologische hoofdstructuur te realiseren. Het onderzoek van ir H.H. de Vries bewijst dat fragmentatie van natuurlandschappen inderdaad verkeerd kan uitpakken voor de biodiversiteit. Hij promoveerde op 30 oktober bij dr L. Brussaard van de Landbouwuniversiteit en prof. dr W. van Delden van de Rijksuniversiteit Groningen.

De Vries bestudeerde de effecten van het versnipperde Drentse heidelandschap op populaties loopkeversoorten. Op 32 heideterreinen werden 116 loopkeversoorten geinventariseerd. Zich slecht verbreidende soorten met een specifieke voorkeur voor heideterreinen bleken sterk te zijn afgenomen. In gebieden die kleiner zijn dan tien hectare was die afname groter dan op grote terreinen. Niet alleen het oppervlak maar ook de periode van isolatie had invloed op de aanwezigheid van de slecht verbreidende soorten.

De Vries ontdekte dat fluctuaties van de leefomstandigheden op de geisoleerde terreintjes de belangrijkste oorzaak zijn van het uitsterven van populaties loopkeversoorten. De populatiegrootte van loopkevers fluctueert sterk in kleine leefgebieden. Een reeks van ongunstige jaren leidt dan al snel tot het uitsterven van populaties. De promovendus concludeert dan ook dat de populaties het best beschermd worden door vergroting van hun leefgebied. De heideloopkevers hebben volgens zijn berekeningen minimaal vijftig hectare nodig om gedurende enkele tientallen jaren te kunnen overleven.