Alle deelnemers van Steptember krijgen een stappenteller. Elke dag vullen deelnemers hun geregistreerde stappen online in. Alle sporten tellen mee. Het online programma berekent voor elke activiteit het equivalent in aantal stappen, gebaseerd op verbrande kilocalorieën. Daarbij staat één calorie ongeveer gelijk aan twintig stappen. De opbrengst van Steptember wordt besteed aan onderzoek naar en activiteiten voor mensen met cerebrale parese, een aangeboren houdings- en bewegingsstoornis.
‘Tienduizend stappen kan iedereen zich voorstellen en dat maakt het een aantrekkelijk doel’, zegt Danny Jacobs van BOSK, vereniging van en voor mensen met een lichamelijke handicap en organisator van Steptember. ‘Tegelijkertijd is het een uitdaging voor de meeste mensen.’
Voor je het weet zit je acht uur achter je computer, loop je alleen naar de koffietafel en verder niks
Henri ten Klooster
Maar stappen tellen is niet het enige wat de organisatie beoogt. Het doel van Steptember is bewustwording creëren van een gezonde leefstijl door intensief te bewegen. ‘Voor je het weet zit je acht uur achter je computer, loop je alleen naar de koffietafel en verder niks’, aldus Henri ten Klooster van Sportcentrum De Bongerd. ‘Je kunt denken dat je sportief bent, doordat je drie of vier keer in de week traint, maar inactiviteit op een normale werkdag hakt er net zo goed in. Dus we sporen mensen aan tussendoor ook te staan, kleine activiteiten te doen, te lunchwandelen of de trap te nemen.’
Oorsprong van tienduizend stappen
Dat verklaart nog niet waarom het juist tienduizend stappen moeten zijn. Yoshiro Hatano, professor bij Kyushu University of Health and Welfare, drukte begin jaren zestig als eerste de minimale hoeveelheid benodigde beweging in stappen uit. Hij was bezorgd over de toename in het aantal gevallen van obesitas. Hatano onderzocht het aantal verbrande calorieën door fysieke inspanning en verbond dat aan het zetten van stappen. Hij concludeerde dat de gemiddelde mens zesduizend stappen per dag zet.
In aanloop naar de Olympische Spelen van 1964 in Tokyo ontwikkelde Hatano de eerste stappenteller, de Manpo-Kei (letterlijk vertaald ‘tienduizend stappen’). De teller en het concept van tienduizend stappen per dag werd razend populair onder Japanners en dat breidde zich ook uit naar andere landen. Sindsdien is tienduizend stappen een wereldwijd gebruikt doel voor dagelijkse beweging.
Het is uit de lucht gegrepen, maar het is een getal dat bij mensen blijft hangen
Dirk Schaars
Het zetten van tienduizend stappen was tot 2002 echter niet wetenschappelijk onderzocht, vermeldt wandelonderzoeker Catrine Tudor-Locke van UMass Amherst in Massachusetts in een artikel. Dirk Schaars van Kenniscentrum Sport: ‘Het is uit de lucht gegrepen, maar het is een getal dat bij mensen blijft hangen. Al is het niet wetenschappelijk onderbouwd, het is wel nuttig om mensen meer aan het bewegen te krijgen. In die zin zit er waarde aan en is het een krachtige term.’
Sportadvies
Wel wetenschappelijk onderbouwd is de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB). Een volwassene moet volgens de NNGB minimaal zes dagen per week een halfuur matig intensief bewegen om gezond te blijven. Bijvoorbeeld door een stevige wandeling of een stuk fietsen. Daarnaast is er de fitnorm, die opdraagt tenminste drie keer per week twintig minuten zwaar intensief te bewegen.
Tienduizend stappen verhoudt zich echter niet één op één met deze normen. Met matig intensief wandelen kost het ongeveer anderhalf uur om tienduizend stappen te zetten. Voor Steptember tellen de korte stukjes lopen mee, dus ook naar het koffieapparaat of het toilet. ‘Maar om gezondheidswinst te behalen is intensiteit van bewegen wel degelijk belangrijk’, zegt Schaars. ‘Hoe intensiever je beweegt, hoe meer gezondheidswinst je behaalt.’