Wetenschap - 9 mei 1996

Reinigingsmiddelen

De zuivelindustrie kan flink besparen op reinigingsmiddelen voor de apparatuur en op energie, zo blijkt uit het onderzoek van ir Th. J.M. Jeurnink, die 7 mei promoveerde bij zuivelkundige prof. dr ir P. Walstra en dr C.G. de Kruif van het Nederlands Instituut voor Zuivelonderzoek (NIZO). Melkprodukten worden verhit om de houdbaarheid te bevorderen. Door vervuiling van apparatuur zijn de schoonmaakkosten aanzienlijk en ontstaat produktieverlies. Jeurink ontrafelde de mechanismen van de vervuiling en formuleert maatregelen die het gebruik van reinigingsmiddelen met een kwart terugbrengen en de energiekosten met de helft.

Melk bestaat uit onder andere uit water, zouten, vetbolletjes en eiwitdeeltjes (caseine-eiwit en serumeiwit). Jeurnink toonde aan dat in melk zonder serumeiwitten de eiwitvervuiling met tweederde afneemt. Ook de afzet van calciumfosfaat neemt met tweederde af.

Door verhitting, ontdekte Jeurink, ontstaat een actieve vorm van serumeiwit die reageert tot inactieve eiwitaggregaten. Vanwege de afnemende oplosbaarheid van calciumfosfaat bij hogere temperatuur, slaat dit neer op de eiwitklonters die op de wanden van de apparatuur gaan zitten.

De industrie kan vervuiling verminderen door de vorming van actieve serumeiwitten te voorkomen en de calciumfosfaat te binden met behulp van calciumbinders.