Wetenschap - 26 oktober 1995

Polymeer strekt zich uit over oppervlak deeltjes

Als een verfdeeltje geheel is bedekt met polymeren, betekent dit nog niet dat het oppervlak overal aantrekkelijk is voor het polymeer. Zo'n lange molecule kan namelijk aanhechten aan een paar kleine, aantrekkelijke plekjes en vervolgens met haar uitgestrekte ketens het totaal oppervlak bedekken. De aantrekkelijkheid van het oppervlakte kan zelfs netto nul zijn, hoewel het verfdeeltje toch geheel is bedekt met polymeer.

Dit ontdekte dr C.C. van der Linden, die 24 oktober promoveerde bij fysisch chemicus prof. dr G.J. Fleer en dr ir F.A.M. Leermakers. Polymeren zijn ketens van zich herhalende stukjes. Aangehecht aan verfdeeltjes zorgen ze ervoor dat de deeltjes elkaar afstoten, zodat ze niet klonteren. Van der Linden tracht met rekenmodellen te voorspellen hoe polymeren zich gedragen bij het oppervlak van vaste deeltjes. Ze ontdekte ook dat het gedrag van polymeren minder universeel is dan vaak wordt gedacht. Fysisch chemici wisten wel dat dicht bij de vaste deeltjes de polymeerconcentratie sterk afhankelijk is van het type polymeer en van het deeltje. Maar ook verder weg is de concentratie nog afhankelijk van het polymeer, berekende Van der Linden. Die concentratie hangt namelijk af van de ketenlengte.

Vooral de verfindustrie is geinteresseerd in onderzoek naar de adsorptie van polymeren aan vaste deeltjes, vertelt Van der Linden. De industrie wil waterverdunbare verf verkopen, in plaats van verf op terpetine-basis. En van waterverdunbare verf is minder bekend.