Wetenschap - 29 februari 1996

Nieuw licht op geweldsgolf in Burundi

Discussies over de oorzaken van het geweld in Burundi worden snel verengd tot de tegenstelling tussen Hutu's en Tutsi's en de vraag in hoeverre inderdaad sprake is van twee te onderscheiden etnien. Deze analyse leidt echter de aandacht af van een dieper onderliggende oorzaak: de legitimering van de centrale politieke macht. De machthebbers in Burundi - de Bahimatutsi die deel uitmaken van de Batutsis - proberen een neo-koloniaal bureaucratisch staatsmodel te grondvesten in een samenleving die nog diep doordrongen is van traditionele denkbeelden uit de pre-koloniale monarchistische periode.

Dit proces verloopt uiterst moeizaam en daarom verwijzen Bahimatutsi naar historische etnische verbanden om zo alsnog hun politieke macht te legitimeren. De gesuggereerde etnische verbanden en tegenstellingen zijn echter onjuist en leiden tot onnodig geweld. Dit schrijft dr M. Weilenmann, die op 23 februari cum laude promoveerde bij prof. dr F. von Benda-Beckmann van de vakgroep Agrarisch recht op zijn proefschrift Burundi: konflikt und rechtskonflikt.

De Zwitserse promovendus verrichtte literatuuronderzoek en onderzocht de rechtspraak van een groot aantal rechtbanken verspreid over het land. Daarnaast correleerde hij de rechtspraak aan sociale, politieke, ecologische en demografische factoren. Juist door deze combinatie van methodieken ontstaat volgens Von Benda-Beckmann een scherper beeld van de wijze hoe neo-koloniale invloeden langzaam via de rechtbanken binnendringen.