Wetenschap - 5 december 1996

Niet-herkauwende hoefdieren sterven langzaam uit

Niet-herkauwende hoefdieren als paarden, neushoorns en olifanten zijn evolutionair gezien bezig te verdwijnen. Miljoenen jaren geleden was het merendeel van de hoefdieren geen herkauwer. De verhouding is langzaam opgeschoven in het voordeel van het aantal soorten dat wel herkauwt. Volgens dr S.E. van Wieren heeft dit te maken met een efficientere voedselstrategie van de herkauwers. Dat stelt de medewerker van de vakgroep Terrestrische oecologie en natuurbeheer in zijn proefschrift Digestive strategies in ruminants and nonruminants, waarop hij op 3 december promoveerde.

Van Wieren stelt dat niet-herkauwers later de seksuele volwassenheid bereiken en minder jongen per jaar produceren. Deze nadelen kunnen een bijdrage hebben geleverd aan het verliezen van de concurrentieslag met de herkauwers.

De promovendus heeft in zijn proefschrift verder aandacht besteed aan de voedselstrategieen van verschillende herkauwers. Hij heeft een bestaande indeling getoetst. De indeling van de Duitser Hofman is gebaseerd op de morfologie van het spijsverteringskanaal en doet op grond daarvan voorspellingen over de voedselstrategie. Volgens Van Wieren zijn de herkauwers inderdaad in te delen in soorten die blaadjes en twijgen eten, soorten met een gemengd dieet en soorten die vooral gras eten. Hij verwerpt daarmee de recente kritiek op Hofmans indeling; critici menen dat de voedselkeuze namelijk vooral afhankelijk is van het lichaamsgewicht van de dieren.