Wetenschap - 29 augustus 1996

NMR-onderzoek maakt waterverdeling in plant zichtbaar

Gewassen die bij droogte snel afsterven, kunnen minder goed extra water naar bepaalde organen sturen dan droogte-resistente gewassen. Dit volgt uit studies met de techniek kernspinresonantie (NMR) aan planten. NMR-onderzoek aan intacte planten was het onderwerp van de jaarlijkse workshop van de Koninklijke akademie van wetenschappen, KNAW.

Met NMR volgen onderzoekers waterstofprotonen in een sterk magnetisch veld. De organismen onder het apparaat lijden hier niet onder. Wageningse onderzoekers vonden dat mais bij droogte niet in staat is water in de plant te herverdelen. Dit in tegenstelling tot droogte-resistente planten, die onder stress extra water naar bladeren sturen, waardoor deze hoogstens slap gaan hangen maar niet afsterven, vertelt dr H. van As van de vakgroep Moleculaire fysica.

Aan intacte planten werken wereldwijd nog maar zo'n veertig biofysici en plantenfysiologen. Probleem bij het onderzoek naar hele planten is de lage concentratie waterstofprotonen. Daardoor meet de apparatuur niet erg gevoelig. Bij het volgen van waterstromen (een watermolecuul bevat twee protonen) is dit minder een probleem dan bij het volgen van suikerstromen. De techniek wordt echter steeds verfijnder. De plantonderzoekers verwachten de komende jaren ook na te kunnen gaan hoe suikerstromen veranderen in stress-situaties.