Wetenschap - 19 september 1996

Landgebruikmodel voor Costa Rica

Onderzoek naar het functioneren van onder ander de arbeidsmarkt moet hoge prioriteit krijgen bij onderzoek naar duurzaam landgebruik. Uit modelberekingen voor de Neguev-nederzetting in de Atlantische zone van Costa Rica blijkt dat de prijs en beschikbaarheid van arbeid in hoge mate het landgebruik bepaalt. De beschikbaarheid van land en de prijs van biociden hebben daarentegen nauwelijks invloed. Dit berekende het Regional Economic Agriculture Landuse Model (Realm), dat drs. R.A. Schipper uitvoerig bespreekt in het proefschrift Farming in a fragile future. De econoom promoveerde op 13 september bij prof. dr A. Kuyvenhoven van Agrarische ontwikkelingseconomie en prof. dr ir H.A. Luning van de vakgroep Sociale geografie van ontwikkelingslanden in Utrecht.

Realm past in het overkoepelende Usted-model dat berekent welke vorm van landgebruik, zoals cassave-teelt of extensieve veehouderij, het maximale rendement geeft voor de regio. Daarbij wordt geput uit tal van gedetailleerde kwantitatieve combinaties van bodems, landbouwinputs en opbrengsten. Aan de basis van het model liggen beslissingen op bedrijfsniveau. Daarmee wijkt Schipper af van de gangbare planningsnoties dat beslissingen op (sub-)regionaal niveau bepalend zouden zijn voor het landgebruik.

Promotor Luning is content over de nieuwe methodologie. Zo is het begrip duurzame landbouw eindelijk geoperationaliseerd. De computer berekent nu welke landgebruiksvormen leiden tot nutrientenverlies en uitstoot van bestrijdingsmiddelen in het milieu. Maar, benadrukken zowel promotor als promovendus, de gehanteerde programmeringstechniek stelt duidelijke beperkingen. Nu is noodgedwongen verondersteld dat boeren louter winstmaximalisatie nastreven, terwijl ze in de praktijk ook mikken op bijvoorbeeld voedselzekerheid en risico-spreiding.