Wetenschap - 7 december 1995

Landbouwgrond schaars in plaats van overvloedig

Het MacScharry-graanbeleid biedt op korte en middellange termijn soelaas voor de overschotten in de akkerbouw. De verwachting is dat op de langere termijn weer overschotten ontstaan. Die verwachting is echter gebaseerd op technologische ontwikkelingen in het verleden. Door een andere visie op het milieu en mogelijke economische ontwikkelingen kan de technologische ontwikkeling de komende periode aanzienlijk afwijken van die in het verleden. Misschien wordt landbouwgrond schaars in plaats van overvloedig, concludeert drs J.C. Blom. Hij promoveert vrijdag 8 december bij prof. dr ir A.J. Oskam, hoogleraar in de Landbouwpolitiek, op zijn onderzoek naar het Europees graanbeleid.

Blom, adjunct-directeur van het Landbouw-Economisch Instituut (LEI-DLO) en hoofd van de LEI-afdeling Landbouw, ontwikkelde een model om de effecten van het Europese graanbeleid inzichtelijk te maken. Zijn analyse laat zien dat met het oude beleid de graanproduktie in 1995/96 zou zijn opgelopen tot 188 miljoen ton, met een intern Europees verbruik van 138 miljoen ton. MacSharry voerde een beleid in van graanprijsverlagingen in combinatie met verplichte braak en inkomensondersteuning. Hij wist de produktie terug te brengen tot 173 miljoen ton.

Blom becijferde ook een extensiveringsscenario. Daarin blijft de graanoogst beperkt tot 154 miljoen ton. Het scenario geeft aan wat er gebeurt als de technische vooruitgang tegenvalt of wordt afgeremd. Blom meent dat de technologische ontwikkeling in een andere richting gestimuleerd zal worden. Met het milieu als nieuwe schaarste wordt het gebruik van output-verhogende inputs aan banden gelegd. Voorts kan de landbouw, bijvoorbeeld door een stijging de prijs voor fossiele energie, beter gaan concurreren met produkten op basis van aardolie. Dit kan ertoe leiden dat landbouwgrond schaars wordt in plaats van overvloedig.