| Climate Signs | Klimaatverandering is niet iets van de toekomst, het is al in volle gang en de effecten zijn ook nu al zichtbaar. In de serie “Climate Signs” bekijkt Resource deze zomer hoe klimaatverandering het dagelijks leven op de wereld beïnvloedt en hoe WUR-onderzoekers betrokken zijn bij dit onderwerp. |
|---|
In hoeverre beïnvloedt klimaatverandering hoogwater?
‘Dat is lastig om te bepalen, aangezien extremen ook kunnen voorkomen zonder dat klimaatverandering in het spel is. Toch kan het klimaat zeker hoogwater beïnvloeden. Een bekend fenomeen is de stijgende zeespiegel door de smeltende ijskappen op landmassa’s. Daarnaast kunnen rivieren buiten hun oevers treden door een combinatie van regen en smeltwater uit de gletsjers. Bij hogere temperaturen verdampt ook meer zeewater en kan de atmosfeer meer waterdamp bevatten. Als dat condenseert, ontstaan heftiger regenbuien. Aangezien rioleringen hier niet op zijn berekend, overstromen lage delen van stedelijke gebieden. Zulke heftige buien lijken de laatste jaren vaker voor te komen in Nederland.’
In de afgelopen 50 jaar is de neerslag in Nederland met ongeveer 25 procent toegenomen
Judith Klostermann, senior researcher bij Wageningen Environmental Research
Maar de zomers worden toch juist droger?
‘Door klimaatverandering valt in totaal meer regen in Nederland. In de afgelopen 50 jaar is de neerslag met ongeveer 25 procent toegenomen. Die valt echter in kortere periodes. Als het regent, dan regent het hard en tussendoor is het langer droog. Het nieuwe neerslagpatroon betekent dat de Nederlandse waterhuishouding moet worden herzien. Belangrijk is dat er niet alleen aandacht is voor de afvoer van water, maar ook voor het vasthouden ervan. Daarom investeren de waterschappen in extra waterbergingen op het platteland en in de steden.’
Wat zijn de gevolgen?
‘Bij overstromingen in Nederland gaat het meestal om kortstondige wateroverlast, waarbij 10 tot 20 centimeter water door de huizen stroomt. Naast economische schade kan dit soort wateroverlast schade toebrengen aan de landbouwoogst. Overstromend zeewater kan ook bomen en planten aantasten en landbouwgrond een tijdje onbruikbaar maken. Dat was bijvoorbeeld het geval in Zeeland in 1953. Boeren konden daar pas na enkele jaren de akkerbouw weer oppakken. Er bestaat ook nog een positieve kant. Water voert namelijk slib aan. Dat verhoogt het land en maakt het vruchtbaar.’
Kunnen mensen thuis iets doen?
‘Jazeker, waterafvoer wordt belemmerd door betegeling in de tuin. Voor betere waterafvoer helpt het om tuinen te vergroenen. Daarnaast is het gunstig om regenpijpen los te koppelen van het riool en het water de tuin in te laten. Daardoor wordt de rioolwaterzuivering minder belast met regenwater en vul je het grondwater aan, waardoor een grotere buffer ontstaat voor droge tijden.’
Ik vermoed dat de dreiging van hoogwater frequenter zal worden.
Wat zijn de verwachtingen voor de komende 50 jaar?
‘Wanneer we naar de Nederlandse geschiedenis kijken, vonden flinke overstromingen vanuit de zee en rivieren al eeuwenlang zo eens in de 50 jaar plaats. Ik vermoed dat de dreiging van hoogwater frequenter zal worden. Daadwerkelijke overstromingen zullen minder vaak voorkomen, dankzij de maatregelen die Nederland daartegen treft. Wel zullen we door de opwarming van de aarde vaker te maken krijgen met hevige buien. Voor iedere graad opwarming kan de hoeveelheid neerslag in kortstondige, hevige buien met 10 tot 15 procent toenemen. In combinatie met de toenemende droogte kan dit leiden tot meer wateroverlast. Uitgedroogde grond kan immers minder water opnemen. De nieuwe hoogwater-dreiging komt dus van boven.’
Lees ook:
Kokkels sterven bij bosjes
Droogte: verruilen we straks aardappels voor quinoa?
Meer hittestress in Nederlandse steden
Van reuzenteken tot supermieren: de invasieve soorten komen