Wetenschap - 30 maart 1995

Ammoniak schaadt denneboom

Tot nu toe gingen wetenschappers ervan uit dat de ammoniakdepositie vooral schadelijk is voor bomen omdat de bodem een overmaat aan stikstof krijgt, waardoor de stikstofhuishouding wordt verstoord. Ir M. Perez-Soba toont echter aan dat ammoniak ook direct dennebomen kan schaden. De stof wordt opgenomen via de naalden en verstoort de voedingsbalans in de boom. Dit concludeert zij in haar promotieonderzoek waarop zij op 31 maart promoveert aan de Rijksuniversiteit Groningen. Het onderzoek is uitgevoerd op de vakgroep plantenfysiologie en het DLO-instituut voor Plantenziektenkundig Onderzoek in Wageningen.

Perez-Soba ontdekte dat de boom de opgenomen ammoniak direct omzet in stikstofhoudende produkten als ammoniak, aminozuren en chlorofyl. Die worden opgeslagen in bovengrondse delen en verstoren de normale fysiologie. De wortels nemen minder stikstof op en de natuurlijke balans tussen stikstof, kalium en fosfor wordt verstoord. Daarnaast nam zij waar dat de ammoniakopname het aantal infecties van de boomwortels met nuttige schimmels verstoort. Zo neemt het aantal infecties van mycorrhiza, een schimmel die de boom helpt bij opname van minerale voedingstoffen, af.

Bij het vaststellen van de maximaal toelaatbare hoeveelheden stikstofneerslag is met deze vorm van stikstofopnamen geen rekening gehouden. Perez-Soba pleit daarom voor een aanscherping van de normen.