Wetenschap - 23 maart 1995

Aangevreten koolplant roept sluipwesp om hulp

Koolplanten die worden aangevreten door rupsen kunnen hun lijfwacht om hulp roepen. Ze scheiden een stof uit waarop sluipwespen afkomen. Dit zijn de natuurlijke vijanden van rupsen. Dit hebben de onderzoeker dr L. Mattiacci en dr M. Dicke van de vakgroep Entomologie en dr M. Posthumus van de vakgroep Organische chemie ontdekt. Op 14 maart werden de onderzoeksresultaten gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift National Academy of Sciences.

Planten blijken geen weerloze organismen te zijn. Uit eerder onderzoek bleek dat planten die worden belaagd door spintmijten een geurtje verspreiden waarop roofmijten afkomen, de natuurlijke vijanden van spintmijten. Alle tot nu toe onderzochte plantensoorten blijken tot zulke noodkreten in staat. Ook als de heggeschaar erin gaat, verspreiden ze een bepaalde stof. De onderzoekers hebben nu de stof weten te identificeren die koolplant verspreidt. Het wordt aangezet door het enzym beta-glucosidase in het speeksel van de rups. Een plant die met een schaar wordt geknipt waarvan de wonden worden bewerkt met beta-glucosidase ruikt daarom precies hetzelfde als een plant die door een rups wordt aangevreten. De onderzoekers denken dat dit mechanisme bruikbaar is voor biologische gewasbescherming. Plantenveredelaar zouden dan moeten selecteren op planten die relatief veel signalen uitzenden, zodat de natuurlijke vijanden er snel bij zijn.