De Britten mogen op 23 juni in een referendum besluiten of ze in de EU willen blijven. Een vertrek uit de EU kan grote gevolgen hebben voor de Britse landbouw, maar welke? Dat onderzocht het LEI de afgelopen maanden in opdracht van de National Farmers Union (NFU) in Engeland. Nu nog worden markt en inkomen van de Britse boeren in belangrijke mate bepaald door het gemeenschappelijk landbouwbeleid van de Europese Unie. Het LEI werkte enkele scenario’s uit, waarbij Engeland na een eventueel Brexit een landbouwhandelsakkoord sluit met de EU of haar landbouwbeleid volledig liberaliseert.
Bij een handelsakkoord met de EU gaan de voedselprijzen in Engeland omhoog, stelt het LEI, omdat Engeland in dat geval niet langer profiteert van de voordelige import van bijvoorbeeld veevoer in de EU. Al met al leidt dit tot een iets betere handelsbalans voor Engeland, maar ook tot hogere voedselprijzen voor de Britse consument.
Handelsliberalisatie, waarbij de Britse importtarieven met 50 procent omlaag gaan, heeft grote gevolgen voor de vlees- en zuivelsectoren in Engeland. De liberalisatie leidt tot een prijsdaling voor vlees en zuivel, waardoor de productie ervan in Engeland sterk krimpt. De toenemende import van zuivel en vlees van buiten de EU zal leiden tot lagere prijzen voor de Britse consument, maar ook tot een negatieve handelsbalans voor Engeland.
Kijkend naar het inkomen van de boeren, is eigenlijk maar 1 scenario gunstig: een handelsakkoord met de EU waarbij de boeren 100 procent inkomenssteun krijgen, zoals nu. Bij halvering van de inkomenssteun ontstaat een gevarieerd beeld: voor sommige sectoren, zoals de akkerbouw, pakt het nog positief uit, voor andere sectoren negatief. Afschaffing van inkomenssteun leidt tot nadelige inkomenseffecten voor vrijwel alle boeren.
De combinatie van volledige liberalisatie en afschaffing van de inkomenssteun pakt het slechtste uit voor de Britse landbouw, blijkt uit de LEI-studie. Dat is niet heel verrassend, want twee-derde van het huidige inkomen van de Britse boeren bestaat uit inkomenssteun. Vooral de Britse veehouderij zal klappen krijgen van volledige liberalisatie. Voor pluimveehouders zakt het inkomen bijvoorbeeld met 50.000 euro per jaar tot een negatief inkomen. Het voortbestaan van 15 tot 25 procent van de Britse boerenbedrijven is in het geding bij een Brexit en een liberalisering van het landbouwbeleid, aldus het LEI in haar rapport.